www.eprace.edu.pl » ustroj-prokuratury » Wstęp – cel pracy.

Wstęp – cel pracy.

Zadaniem niniejszego opracowania jest charakterystyka wewnętrznego ustroju prokuratury wraz z opisem jego wpływu na proces karny. Omówienie to będzie raczej ogólnym przedstawieniem głównych zasad rządzących wewnętrzną organizacją prokuratury, niż szczegółowym opisem zadań i funkcji tego organu. Istotą poruszanego zagadnienia są konsekwencje przyjętego w Polsce modelu prokuratury dla biegu postępowania karnego. Stąd też nie będzie przedmiotem pracy prokuratura wojskowa, ponieważ kwestie postępowania karnego w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych leżą poza zakresem uniwersyteckiego wykładu procesu karnego.

Niezbędnym wprowadzeniem do tematu jest omówienie aktów prawnych normujących ustrój i strukturę powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury. Interesujące są relacje pomiędzy tymi aktami a Kodeksem postępowania karnego ze względu na ich charakter, zbliżony do pragmatyki zawodowej - ustawa o prokuraturze oraz obowiązujące jedynie wewnątrz prokuratury regulaminy jej działania. Relacje te nie zostaną omówione osobno, lecz wyraźnie zaznaczą się w trakcie rozważania kolejnych problemów dotyczących prokuratury.

Aby zawiły ustrój prokuratury mógł być przedstawiony jasno i bez komplikacji w posługiwaniu się pojęciami właściwymi dla tego organu, konieczne było na początku pracy wyjaśnienie podstawowych pojęć terminologicznych. Przede wszystkim nakreślenie różnic pomiędzy prokuraturą a prokuratorem. Pojęcia te są w literaturze przedmiotu często używane zamiennie, ale mają różne znaczenia w różnorodnych ujęciach. Wobec skomplikowanej struktury hierarchicznej prokuratury i przeplatania się w niej funkcji stricte wewnętrznych z funkcjami o znaczeniu procesowym, niezbędne było zdefiniowanie takich terminów, jak: nadzór, kontrola, nadzór służbowy, nadzór procesowy, nadzór instancyjny oraz prokurator przełożony i prokurator nadrzędny. Ponieważ istotą pracy jest charakterystyka zasad ustrojowych prokuratury, zostaną zdefiniowane zasady substytucji, dewolucji i indyferencji.

W celu umożliwienia orientacji w europejskich modelach prokuratury oraz porównania z nimi modelu polskiego, zostaną pokrótce scharakteryzowane rozwiązania przyjęte w następujących krajach: Francji, Niemczech, Rumunii, Czechach, Holandii, Węgrzech, Słowenii, Hiszpanii, Belgii, Bułgarii, Włoszech, Portugalii, oraz Anglii. Będzie to omówienie w ramach klasyfikacji przyjętych w wymienionych krajach typów prokuratury: modelu klasycznego (francuskiego), parlamentarnego, podporządkowania prokuratury głowie państwa, ograniczonej niezawisłości, portugalskiego modelu sui generis oraz odmiennego od kontynentalnych rozwiązania angielskiego.

W następnej kolejności zostaną szczegółowo przedstawione zasady ustrojowe prokuratury. Jako wyjściowa będzie wyjaśniona zasada jedności i niepodzielności prokuratury oraz jej konsekwencje, czyli zasada indyferencji. Jako dopełnienie tej ostatniej zostaną zaprezentowane zasady dewolucji i substytucji. W tym miejscu omówione będą ich cele i przyczyny obowiązywania w ustroju prokuratury, granice działania i sytuacje, w których ich stosowanie jest zakazane. Następnie przedmiotem rozważań będą skutki obowiązywania wyżej wymienionych zasad w praktyce dla biegu procesu karnego. Zostanie nakreślony problem właściwości prokuratora poprzez porównanie zasad właściwości prokuratury z zasadami właściwości sądów. Oczywiście poruszona zostanie kwestia właściwości miejscowej. Dla naświetlenia konsekwencji swoistego kształtu wewnętrznego prokuratury następnie zostaną omówione konsekwencje procesowe naruszenia przepisów o właściwości kompetencji prokuratora określonego szczebla.

Ponieważ zasada hierarchicznego podporządkowani obowiązująca w prokuraturze posiada istotny wpływ na bieg procesu karnego, konieczne będzie przedstawienie zadań i kompetencji poszczególnych jednostek organizacyjnych prokuratury oraz wzajemnych relacji między nimi. W tym miejscu będzie okazja do próby oceny przyjętego w Polsce rozwiązania wieloszczeblowej struktury prokuratury oraz przedstawienia propozycji zmian tej konstrukcji.

Ostatni rozdział pracy zostanie poświęcony problemowi niezależności prokuratora. Zostanie przeprowadzone porównanie niezależnego statusu prokuratora z niezawisłością sędziowską. Również porównane będą gwarancje niezależności i niezawisłości sędziego z gwarancjami niezależności prokuratora. Następnie przedstawiona zastanie problematyka zakresu niezależności (samodzielności) prokuratorskiej w ramach nadzoru służbowego i instancyjnego.

W podsumowaniu niniejszego opracowania zostaną zaprezentowane i omówione propozycje zmian w funkcjonowaniu prokuratury.

Wobec faktu, iż z dniem 1 lipca 2003 r. wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu postępowania karnego z dnia 1 stycznia 2003 r., w pracy zostaną przedstawione zarówno dotychczas obowiązujące przepisy, jak i znowelizowane.



komentarze

Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.